Patron - Zespół Szkół Energetycznych w Lublinie

Article heading icon

Patron szkoły prof. Kazimierz Drewnowski

patron szkoły

Qouote icon
W panteonie ludzkości mają miejsce trwale ci wszyscy, którzy służyli ojczyźnie, i ci, którzy walczyli o wolność, o sprawiedliwość, ci, którzy ofiarowali swoje życie nauce i sztuce, ci, którzy poświęcili się dla dobra bliźnich ci wszyscy, którzy w swym życiu czynili więcej niż to, do czego byli zobowiązani.

Bohdan Suchodolski,

Życie prof. Kazimierza Drewnowskiego to realizacja powyższej myśli, to wypełnienie jej żywą, jakże ludzką treścią.

Kazimierz Drewnowski urodził się 4 marca 1881 roku w Stanisławowie w rodzinie starszego radcy kolejowego. Uczęszczał do gimnazjum w Nowym Sączu, Krakowie i IV Gimnazjum we Lwowie, gdzie w roku 1899 uzyskał maturę. W latach 1899 – 1903 studiował na Wydziale Budowy Maszyn Szkoły Politechnicznej we Lwowie, a następnie w latach 1903 – 1905 na Wydziale Elektrycznym Politechniki w Zurychu. Praktykę zawodowa odbył w latach 1905 – 1907 w fabryce kondensatorów elektrycznych we Fryborgu (Szwajcaria), a następnie w latach 1907 – 1909 w filiach niemieckiej firmy Siemens – Schuckert w Wiedniu i we Lwowie. Już w roku 1907 został adiutantem w Katedrze Elektrotechniki Szkoły Politechnicznej we Lwowie, a do roku 1911 wykładał również elektrotechnikę w Szkole Przemysłowej w tym mieście. W roku 1914 przebywał przez kilka miesięcy w Wyższej Szkole Technicznej w Darmstadcie, gdzie uzyskał specjalizacje w zakresie techniki wysokich napiec i radiotelegrafii.

Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich J. Piłsudskiego, w którym organizował oddziały łączności. Po uzyskaniu niepodległości pozostał nadal w wojsku. Był szefem łączności w Naczelnym Dowództwie a następnie w Ministerstwie Spraw Wojskowych, był komendantem Szkoły Głównej Artylerii i Inżynierii w Warszawie. Brał udział w wojnie polsko-radzieckiej oraz pracach Centralnej Komisji Słownictwa Wojskowego. Wojsko opuścił w roku 1923 w randze pułkownika dyplomowanego.

Mimo autentycznej błyskotliwej kariery wojskowej nie zerwał z nauka. Już od października 1916 roku był nauczycielem akademickim w Politechnice Warszawskiej, początkowo jako wykładowca podstaw elektrotechniki i miernictwa elektronicznego na Wydziale Budowy Maszyn i Elektroniki. Od 1 września 1919 roku był już zastępcą profesora, a od 24 września 1923 r. profesorem na Wydziale Elektronicznym przemianowanym później na Wydział Elektryczny. Kierował Katedra i Zakładem Miernictwa Elektrycznego, a do roku 1934 Miernictwa Elektrycznego i Wysokich Napiec. W latach 1928/29 i 1933/34 piastował godność dziekana Wydziału Elektrycznego.

Prof. Kazimierz Drewnowski był zwolennikiem, wręcz entuzjasta, koncepcji łączenia badan naukowych z dydaktyka poprzez lokalizowanie ośrodków badawczych w wyższych uczelniach. Ta idea przyświecała mu w przygotowanym z wielkim rozmachem projekcie Gmachu Elektroniki Politechniki Warszawskiej, którego budowę ukończono w roku 1934. W gmachu tym znalazł pomieszczenie kierowany przez K. Drewnowskiego rozbudowany Zakład Ministerstwa Elektrycznego i Wysokich Napiec, ze specjalna hala do prób wysokonapięciowych. Laboratoria organizowane przez K. Drewnowskiego stały na najwyższym poziomie i były dzięki jego inicjatywie i przedsiębiorczości wyposażone w najnowocześniejszą aparaturę. K. Drewnowski dążył do stworzenia ogólnopolskiego ośrodka badan naukowych z zakresu elektroniki, którego początkiem miała być Pracownia Probiercza, stworzona przy Zakładzie Miernictwa Elektrycznego i Wysokich Napięć.

Nauka i dydaktyka to nie jedyne pola działalności K. Drewnowskiego.

Prowadził również niezwykle bogata działalność społeczną i stowarzyszeniowa. Już w roku 1908 był współorganizatorem a następnie przewodniczącym Sekcji Elektrotechnicznej Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie. Uczestniczył w zjazdach techników polskich w roku 1910 we Lwowie, w roku 1912 w Krakowie i w roku 1917 w Warszawie. Był współzałożycielem Stowarzyszenia Elektryków Polskich w roku 1919 a w latach 1923/29 wiceprezesem SEP. Był sekretarzem generalnym a następnie przewodniczącym Polskiego Komitetu Elektrotechnicznego, wiceprezesem Miedzynarodowej Konferencji Wielkich Sieci Elektrycznych (CIGRE).

Społeczna pasja K. Drewnowskiego była praca nad ujednoliceniem polskiego słownictwa elektrotechnicznego. Już na V Zjeździe Techników Polskich we Lwowie podniósł ten problem i sam poprowadził pierwsze prace z zakresu słownictwa elektrotechnicznego przy Lwowskim Towarzystwie Politechnicznym od 1908 roku. Jako członek Zarządu Stowarzyszenia Elektryków Polskich kierował pracami Centralnej Komisji Słownictwa do 1917 roku. Uwieńczeniem prac nad polskim słownictwem elektrycznym było wydanie w 1936 roku polskiego słownika elektrycznego w pięciu językach, obejmującego około 5000 pojęć oraz w roku 1938 w ramach działu elektromechanicznego – słownika technicznego Akademii Nauk Technicznych. W okresie powojennym kontynuował prace nad wydaniem polskiego słownika elektrycznego i prowadził jego redakcje. Współpracował w tym zakresie z Polskim Komitetem Normalizacyjnym i Głównym Urzędem Miar.

Prywatna pasja K. Drewnowskiego było taternictwo, narciarstwo i turystyka górska. Należał do Karpackiego Towarzystwa Narciarzy, Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i Klubu Wysokogórskiego. Dokonał pionierskiego przejścia stromym żlebem w północno-wschodniej ścianie Zachodniego Kościelca w Tatrach, który nazwano Kominem Drewnowskiego.

Działalność profesora Kazimierza Drewnowskiego w okresie wojny.

W dniu 1 września 1939 roku prof. K. Drewnowski objął z wyboru funkcje rektora Politechniki Warszawskiej. Wybrany formalnie na dwuletnia kadencje był faktycznie uważany przez profesorów i polskie władze konspiracyjne za rektora Politechniki Warszawskiej przez cały czas okresu okupacji. Władze okupacyjne traktowały prof. K. Drewnowskiego początkowo jako rektora zarządzającego, a od września 1940r. jako zarządcę zawieszonej uczelni. Dzięki jego staraniom Niemcy wyrazili w roku 1940 zgodę na uruchomienie na terenie zamkniętej P.W. 9 zakładów badawczych, pracujących na rzecz przemysłu i gospodarki komunalnej. Fakt ten uchronił wielu pracowników naukowych przed wywiezieniem na roboty przymusowe do Niemiec. W dniu 1 kwietnia 1942 roku został z-ca dyrektora Państwowej Wyższej Szkoły Technicznej (dyrektorem z urzędu był Niemiec). Szkoła ta uruchomiona za wiedza i zgoda władz konspiracyjnych, była dwuletnia nieakademicka szkoła inżynierska z polskim językiem wykładowym.

Od pierwszych dni po klęsce wrześniowej prowadził prof. K. Drewnowski aktywna działalność konspiracyjna. Wchodził w skład Centralnego Komitetu Organizacji Niepodległościowych, z ramienia którego organizował pomoc dla środowisk twórczych ze środków przekazywanych do kraju przez rząd emigracyjny. Późnej kontynuował te działalność w ramach współpracy z Departamentem Oświaty i Kultury przy Delegaturze Rządu na Kraj. Do polowy 1942 r. był członkiem komisji rewizyjnej Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej, później Armii Krajowej. Na terenie zamkniętej Politechniki Warszawskiej patronował półjawnemu i tajnemu nauczaniu na poziomie akademickim.

W nocy z 10 na 11 listopada 1942 roku został aresztowany przez gestapo w ramach osławionej akcji Himmlera, mającej na celu wyniszczenie inteligencji polskiej. Początkowo był wywieziony na Pawiak, gdzie przez pewien czas przebywał w jednej celi ze znanym literatem Adamem Grzymałą Siedleckim. W marcu 1943 roku profesor został wywieziony do obozu koncentracyjnego na Majdanku a później do Dachau. W ramach konspiracyjnych zajęć obozowych rozpoczął pisanie pracy „Uniwersalny przyrząd do pomiaru wysokich napięć”.

Po wyzwoleniu obozu w roku 1945 wszedł w skład Polskiego Komitetu Narodowego i został w nim kierownikiem Wydziału Naukowego. Następnie wyjechał do Belgii, gdzie zorganizował Ośrodek Studiów Wyższych Polskich w Brukseli, umożliwiający ukończenie studiów wyższych wielu Polakom. Był tam również wiceprezesem Rady Związku Stowarzyszeń Inżynierów i Techników Polskich w Belgii i Holandii.

Po powrocie do kraju wiosna 1947 r. prof. K. Drewnowski z dawna energia wznowił działalność naukowa i dydaktyczna w Politechnice Warszawskiej. Przystąpił do odtwarzania zniszczonego laboratorium Zakładu Miernictwa Elektrycznego na Wydziale Elektrycznym. Od września 1947 r. aż do śmierci kierował Katedra i Zakładem Miernictwa Elektrycznego na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej.

Dorobek naukowy profesora.

Dorobek naukowy profesora obejmuje ponad 100 publikacji, w tym kilka monografii i podręczników akademickich, m.in.: „Pomiary Elektrotechniczne” (1914), „Podstawy elektrotechniki” (1918) , „Słownictwo miernictwa elektrotechnicznego” (1921), „Słownictwo techniki wysokich napiec” (1927), „Laboratorium miernictwa elektrotechnicznego” (1929), „Podstawy techniki wysokich napiec” (1933), „Pomiary elektryczne” (1937), „Wytrzymałość dielektryczna” (1939), „Pomiary elektroenergetyczne i wysokonapięciowe” (1950), „Uniwersalny przyrząd do pomiaru wysokiego napięcia” (1956 – wyd. pośmiertne). Stworzył polska szkole miernictwa wysokonapięciowego, opracował pierwsze polskie przepisy i normy dotyczące pomiarów wysokiego napięcia iskiernikiem kulowym oraz przepisy i normy dla mas kablowych i olejów izolacyjnych. Opracował całkowicie oryginalna metodę kompensacyjnego badania rozkłady wysokich napiec, stosując w układzie lampę elektronowa – określoną jako metoda Drewnowskiego.

Za swoja twórczość i osiągnięcia prof. K. Drewnowski wyróżniony został wieloma tytułami honorowymi i odznaczeniami. Otrzymał godność członka honorowego CIGRE, a w roku 1946 otrzymał medal honorowy tej organizacji międzynarodowej. Z okazji 40-lecia utworzenia Wydziału Elektrycznego na Politechnice Warszawskiej, w 1961 r. jednej z sal wykładowych na tej uczelni nadano nazwę Audytorium im. Kazimierza Drewnowskiego. Za swa wybitna działalność naukowa i społeczna był odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych i francuskim Krzyżem Legii Honorowej V klasy.

Jerzy Kubiatowski tak przedstawił sylwetkę prof. K. Drewnowskiego:

Qouote icon
Prof. K. Drewnowski był człowiekiem o wielkiej wiedzy, wysokich walorach moralnych, silnym charakterze, wielkiej prostocie i uprzejmości, budzi duży szacunek i uznanie. Był czołowym przedstawicielem nauk elektrotechnicznych w Polsce, pionierem nauk o wysokich napięciach, organizatorem badan naukowych w dziedzinie energoelektroniki, aktywnym działaczem społecznym prac elektrotechnicznych w Polsce, organizatorem badan naukowych na terenie krajowym i międzynarodowym. Był on także zasłużonym i serdecznym wychowawca naszej kadry naukowej, badawczej i dydaktycznej, promotorem największej liczby doktorantów na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. Jego bliskimi współpracownikami są liczni polscy naukowcy, którzy z wielkim poświęceniem kontynuują jego dzieło.
Jerzy Kubiatowski,

patron szkoły-dziekan

Profesor Kazimierz Drewnowski jako Dziekan Wydziału Elektrycznego PW.

patron szkoły portret

Profesor Kazimierz Drewnowski jako Rektor PW.

Prof. K. Drewnowski zmarł nagle 22 stycznia 1952 roku w Zakopanem i tam został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych jako wybitny naukowiec, taternik, narciarz i działacz turystyczny.

W dniu 1.03.1994 r. Rada Pedagogiczna Zespołu Szkól Energetycznych w Lublinie podjęła uchwale o nadanie tej szkole imienia prof. Kazimierz Drewnowskiego wielkiego uczonego, szlachetnego człowieka i przyjaciela młodzieży.